Stadsburgerweyden We bevinden ons in het noordelijk deel van het Groene Hart. Dit
gebied draagt al eeuwen de poëtische naam Stadsburgerweyden.
Een groot deel van het buitengebied van Kampen was namelijk in gebruik als gemeenschappelijk weiland. Eerst voor alle, later
alleen voor burgers, die zich Grootburger van Kampen mochten
noemen. (zie De stadsboeren van Kampen)
In deze Stadsburgerweyden treft u nog een restant van de oude broekswegen. Broekswegen waren de aan- en afvoerwegen van de broeksweiden, oftewel natte weiden. Nu zijn de broekswegen
geasfalteerd, verbreed of simpelweg verdwenen. Alleen de namen
herinneren nog aan hun eeuwenlange functie: Broederbroeksweg,
Cellesbroeksweg, Buitenbroeksweg e.d. Door de samenstelling van de bodem, namelijk laagveen, waren de Stadsburgerweyden niet geschikt voor woningbouw. De eigenaar, de gemeente Kampen wist niet goed raad met dit centraal in de stad gelegen terrein. Nu eens liet men er paarden grazen, dan weer gebruikte men het als hooi- land. Op de plek waar nu spontaan een wilgenbos groeit werd
baggerspecie uit de stadsgracht gedumpt. Jarenlang had de natuur
er vrij spel totdat men zich - in de lijn van de maatschappelijke ontwikkelingen - zo rond de 70-er jaren van de vorige eeuw voor dit gebied begon te interesseren. Verenigingen op het gebied van
natuur en historie vormden de Klankbordgroep het Groene Hart. Volgens hen moest de ontwikkeling van de natuur samen met de restauratie van bepaalde historische waarden een kans krijgen. Ook de gemeente Kampen onderkende het belang hiervan en zo ontstond het Beheersplan Stadsburgerweyden. Een kans om te laten zien hoe de natuur rond Kampen er vroeger uit zag en welke karakteristieke elementen er deel van uitmaakten. Het gebied biedt ook educatieve mogelijkheden.
Zo treft u hier een aantal panelen aan met informatie over dit
gebied. Ook kinderboerderij Cantecleer vervult hierin een rol. Zij organiseert cursussen en themalessen over alles wat met de natuur te maken heeft.
Hoe ziet het Beheersplan Stadsburgerweyden eruit? Het plan
kent stringente richtlijnen voor bemesting, hooiwinning en water- huishouding. Het is noodzakelijk dat men dit streng controleert.
De grond moet schraal (voedselarm) blijven terwijl de waterstand hoog moet worden gehouden. In de toekomst zou hier dan weer
een mooi blauwgrasland met een enorme plantenrijkdom kunnen
terugkeren. (zie: Blauwgrasland) In het Wilgenbos en in de sloot tussen dit bos en de broeksweg komt op verschillende plaatsen kwelwater naar boven. Kwelwater is in de grond weggezakt water, dat via stromen in de diepere lagen elders weer aan de oppervlakte komt. Het water is door vele bodemlagen gefilterd en daardoor schoner en voedselarmer dan het normale oppervlaktewater. Door middel van sluisjes en andere maatregelen is het kwelwater geïsoleerd van de rest van de omgeving. Kwelwater, met haar schone en voedselarme condities, zorgt voor
een specifieke planten- en dierenwereld. De vegetatie in dit gebied
komt bijvoorbeeld uit het dotterbloemverbond met als meest ken- merkende soorten: moerasrolklaver, moeras-vergeet-me-nietje en
waterkruiskruid.
Ook kikkers, padden, salamanders en veel soorten
insecten vinden hier een uitstekend leefmilieu. De sloten rond dit gebied tonen andere aspecten van de vroegere broeksweiden. Zo
zijn er door de hoge waterstand plas-dras oevers ontstaan. Daarbij
gaat het weiland geleidelijk over in de sloot en ontstaan er brede moerassige stukken. Vanzelfsprekend is een dergelijke zachte
ondergrond niet geschikt voor vee. Daarom ontwikkelde zich hier een uitbundige en interessante plantenwereld. Hogere slootkanten
werden door het vee wèl vaak gebruikt om uit de sloot te kunnen drinken. De ingetrapte oevers boden andere plantensoorten zo
weer een kans. Beide soorten slootkanten kwamen vroeger veel
voor in de omgeving van Kampen. De rechte sloten, zoals we die
tegenwoordig kennen waren er nauwelijks. Dit heeft het landschap esthetisch en ecologisch verarmd en heeft er mede onder invloed van een zeer intensieve bemesting - voor gezorgd dat de vroegere planten en dierenrijkdom is verdwenen. Deze ontwikkeling valt niet meer terug te draaien. Daarom zijn we er trots op, dat de nog in ontwikkeling zijnde Stadsburgerweyden nu al een heel goed beeld geven van wat er in de loop der tijd in het buitengebied is veranderd. De ontwikkelingen rond het Groene Hart werden in het begin argwanend bekeken. Men moest wennen aan deze vorm van landschapsinrichting en natuurontwikkeling. In 1997 stuurde de gemeente Kampen het project Stadsburgerweyden in voor de Gemeentelijke Natuurprijs. Deze prijs werd in 1992 ingesteld door het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Veeteelt. Daarmee wil zij het ecologisch natuurbeheer en de natuurbeleving in de directe woonomgeving bevorderen. Uit 19 inzendingen werden de Kamper Stadsburgerweyden gekozen als beste en mooiste project. De samenhang, vormgeving, natuurgerichtheid en de participatie van burgers in het geheel vormden de belangrijkste redenen
om Kampen de prijs van fl 50.000 toe te kennen. Gemeente en andere organisaties zagen dit als een blijk van erkenning voor het in gang gezette beleid. Met behulp van het Beheersplan en de natuur hebben zich in dit eigenlijk vrij kleine gebied interessante ontwikkelingen voorgedaan. Zo zijn er zeven min of meer van elkaar gescheiden gebiedjes ontstaan, die elk een eigen kenmerkende flora en fauna hebben. Zij zijn op de overzichtskaart van de Stadsburgerweyden duidelijk te zien. Aan de zijde van de Europa allee is een zithoek ingericht, waar u dit alles op uw gemak kunt bekijken. In dit gebiedje zijn ook
stinzenplanten aanwezig. (zie: Stinzenplanten) Lees verder in Blauwgrasland
We bevinden ons in het noordelijk deel van het Groene Hart. Dit
Het gebied biedt ook 